Θεματικές ενότητες

1.3 Οι ναοί του Ορθόδοξου δόγματος

Στο Χάνδακα υπήρχε μεγάλος αριθμός ορθόδοξων ναών. Οι περισσότεροι από αυτούς ανήκαν σε συντεχνίες οι οποίες αφιέρωναν ναούς στους προστάτες αγίους τους. Δυο μεγάλα μοναστικά συγκροτήματα ανεγέρθηκαν την περίοδο της Βενετοκρατίας, η Μονή της Αγίας Αικατερίνης και η Μονή της Παναγίας Ακρωτηριανής. Αν και πολύ περισσότερες σε αριθμό από τις καθολικές, οι περισσότερες ορθόδοξες εκκλησίες του Χάνδακα έχουν καταστραφεί. Λείψανα ορισμένων έχουν εγκλωβιστεί σε νεότερες κατασκευές, κάποιες, αφού μετατράπηκαν σε τζαμιά, παραχωρήθηκαν σε ιδιώτες και διατηρούνται σε ερειπιώδη κατάσταση και άλλες δέχτηκαν ασύμβατες χρήσεις και ελάχιστες εξακολουθούν να λειτουργούνται.

Από το σπουδαιότερο ορθόδοξο μοναστήρι του Χάνδακα, εκείνο της Αγίας Αικατερίνης των Σιναϊτών, διατηρείται σήμερα μόνο το καθολικό, ΒΑ του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Μηνά. Από την ορθόδοξη μονή της Παναγίας Ακρωτηριανής, διατηρούνται μόνο λείψανα του περιβόλου ενσωματωμένα στον περίβολο του οθωμανικού στρατώνα, που ανεγέρθηκε στη θέση της και αργότερα στέγασε την Εφορεία Καπνού (Παλαιό Καπνοκοπτήριο, σήμερα γραφεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου).

Ελάχιστα λείψανα σώζονται από τους ναούς της Παναγίας των Αγγέλων, της Τριμάρτυρης, της Αγίας Μαρίνας του Κάστρου στη σημερινή συνοικία της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Δημητρίου των Μαραγκών, στη θέση του σημερινού Αγίου Δημητρίου Λιμένος που ανακατασκευάστηκε δυο φορές στη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Παρά την προσπάθεια που καταβλήθηκε για τη διάσωση των βενετικών εκκλησιαστικών μνημείων ή των λειψάνων τους μέσω του χαρακτηρισμού τους ως διατηρητέων με το Βασιλικό Διάταγμα του 1947, μεγάλος αριθμός από αυτά κατεδαφίστηκε στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Σ’ αυτά συγκαταλέγονται ο ναός των Αγίων Νικολάου και Ιωάννη της συντεχνίας των Μαρτζέρων (εμπόρων), στην οδό 1866, βόρεια της Παναγίας Τριμάρτυρης, που κατεδαφίστηκε το 1965, ο ναός του Αγίου Νικολάου στα Μουρχουταριά (αγγειοπλαστεία), γνωστός ως «μικρό χαμαμάκι», νότια της λεωφόρου Καλοκαιρινού, που κατεδαφίστηκε το 1970, ο ναός της Αγίας Ειρήνης στην οδό Δελημάρκου, με κιονοστοιχίες και κορινθιάζοντα κιονόκρανα, που κατεδαφίστηκε το 1955, ο ναός του Αγίου Γεωργίου Γλυκοκαρύδη (τεκές Κεϋλανί) στην οδό Λασιθίου, μεταξύ της πλατείας Κορνάρου και της λεωφόρου Νικολάου Πλαστήρα, που κατεδαφίστηκε το 1968. Ο Άγιος Ιωάννης ο Γέρακας στη συνοικία της Αγίας Τριάδας κατεδαφίστηκε μόλις το 1995, σε εφαρμογή του ρυμοτομικού σχεδίου του 1936.

1. Georgopoulou Maria, ‘The Meaning of the Architecture and the Urban Layout of Venetian Candia: Cultural Conflict and Interaction in the Late Middle Ages’, The Meaning of the Architecture and the Urban Layout of Venetian Candia: Cultural Conflict and Interaction in the Late Middle Ages, University of California, Los Angeles , 1992, σ. 225-259 Περισσότερα

Κείμενα της ίδιας θεματικής ενότητας (29)

Characteristic Icon
1. Ηράκλειο – Rabd el Khandaq – Χάνδακας- Candia – Μεγάλο Κάστρο. Η περιπέτεια μιας πόλης
Characteristic Icon
1.1 Ο Χάνδακας στη Βενετοκρατία
Characteristic Icon
1.2 Τα δημόσια κτήρια
Characteristic Icon
1.2.1 Η Ruga Maistra
Characteristic Icon
1.2.2 Το Δουκικό ανάκτορο
Characteristic Icon
1.2.3 Η Ενετική Λέσχη (Loggia)
Characteristic Icon
1.2.4 Η αποθήκη των σιτηρών (Fondaco)
Characteristic Icon
1.2.5 Η πύλη Voltone
Characteristic Icon
1.3.1 Αγία Αικατερίνη Σιναϊτών
Characteristic Icon
1.3.2 Αγία Αναστασία
Characteristic Icon
1.3.3 Άγιος Ματθαίος
Characteristic Icon
1.3.4 Άγιος Ονούφριος
Characteristic Icon
1.3.5 Παναγία των Αγγέλων
Characteristic Icon
1.3.6 Παντάνασσα (Μικρός Άγιος Μηνάς)
Characteristic Icon
1.4 Οι ναοί του Καθολικού δόγματος
Characteristic Icon
1.4.1 Η δουκική εκκλησία του Αγίου Μάρκου
Characteristic Icon
1.4.2 Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής
Characteristic Icon
1.4.3 Άγιος Παύλος των Σερβιτών
Characteristic Icon
1.4.4 Η μονή του Αγίου Φραγκίσκου
Characteristic Icon
1.4.5 Η παναγία των Σταυροφόρων
Characteristic Icon
1.4.6 Ο Άγιος Πέτρος των Δομηνικανών
Characteristic Icon
1.4.7 Ο Άγιος Τίτος
Characteristic Icon
1.4.8 Ο ναός του Σωτήρα
Characteristic Icon
1.5 Οι κρήνες
Characteristic Icon
1.5.1 Η κρήνη της Ruga Panigra
Characteristic Icon
1.5.2 Η κρήνη Bembo
Characteristic Icon
1.5.3 Η κρήνη Morosini
Characteristic Icon
1.5.4 Η κρήνη Priuli
Characteristic Icon
1.5.5 Η κρήνη Sagredo